آرشيو اخبار

  شاید تمامی دنیا وقتی نام باب دیلن را می شنوند، به طور مشخص ذهنشان به سمت یک اثر موسیقی یا ترانه ای ماندگار از این هنرمند می افتند.

  شاید تمامی دنیا وقتی نام باب دیلن را می شنوند، به طور مشخص ذهنشان به سمت یک اثر موسیقی یا ترانه ای ماندگار از این هنرمند می افتند اما در نمایشگاه بسیار متفاوت هنری برای نخستین بار در جهان ، هفته گذشته آثار نقاشی این خواننده و آهنگساز امریکایی در آلمان در معرض نمایش قرار گرفت تا در این میان ، موزه هنری شهر شمنیتس در آلمان میزبان این نمایشگاه منحصر به فرد شود.
از زمان منتشر شدن خبر برپایی نمایشگاه نقاشی های باب دیلن در آلمان ، روزانه هزاران پیام تلفنی و ایمیل از سراسر جهان از آفریقای جنوبی تا کره ، راهی این شهر می شود. به گفته رئیس موزه شمنیتس ، هیچ کس باور نمی کند که چه رویداد غیرقابل تصوری در این شهر در حال رخ دادن است.
ایده برپایی این نمایشگاه ، مرهون مدیر موزه موسینگر است که به گفته خود، سال گذشته در یک نمایشگاه در نیویورک به طور اتفاقی با کتابی به نام «سفیدی ممتد» روبه رو می شود، این کتاب شامل طرحهایی است که دیلن با مداد یا زغال در سالهای ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۲ در طول سفرهای بی شمارش به امریکا، مکزیک ، اروپا و آسیا کشیده است که همگی در تطابق کامل با هنر معاصر قرار دارند. در مقدمه این کتاب که سال ۱۹۹۴ منتشر شد، باب دیلن نوشته است : «این کتاب درباره طرحهایی برای نقاشی است که من سرانجام روزی عملی خواهم کرد.»
باب دیلن که مقابل مطبوعات ، فردی بسیار خجالتی و کمرو شناخته می شود و این عادت وی را همه روزنامه نگاران می شناسند، در گفتگو با مجله هنری «آرت» بزرگترین مجله هنری دنیا که موفق شده است نخستین مصاحبه را در خصوص این نمایشگاه با دیلن ترتیب دهد، اذعان می کند علاقه موسینگر به آثار نقاشی او، وی را جذب کرده و این انگیزه را به او داده است که نقشه هایش را در زمینه نقاشی عملی کند. در غیر این صورت ، وی هرگز تمایلی به ادامه کشیدن این تصاویر نداشته است.
در حقیقت موسینگر با پیگیری های بی وقفه خود، این خواننده را وادار کرد که ۹۲ طرح از سری طرحهای موجود در کتاب «سفیدی ممتد» را به روی بوم نقاشی انتقال دهد و دیلن برای این کار تنها ۸ ماه وقت نیاز داشته است. در این نمایشگاه از مجموع ۳۲۲ اثر پدید آمده از دیلن در این مدت ۱۷۰ اثر برای نمایش در موزه شمنیتس برگزیده شده است.
به گفته کارشناسان ، این آثار که با تکنیک آبرنگ و گواش کشیده شده اند، نشانگر زوایای درونی زندگی این هنرمند به عنوان هنرمندی تاثیرگذار در موسیقی جهان است.
این نقاشی ها که همچون متن ترانه های دیلن ، واضح و گویا هستند، در حقیقت نگاه متفاوت این هنرمند را به محیط پیرامونش آشکار می سازد. شیفتگی دیلن را به نقاشی می توان بوضوح از یادداشت های وی که همچون خاطرات یک نقاش «طبیعت بیجان» به نظر می رسد، دریافت.
در بخشی از این یادداشت ها، دیلن چنین می گوید: «چه چیزی باید می کشیدم؟ احتمالا نخست باید آن چیزی را نقاشی می کردم که در نزدیکی من قرار داشت ، پس پشت میزم نشستم ، کاغذ را برداشتم ، مداد را به دست گرفتم و تصویری از ماشین تحریری را که کنار دستم بود، نقاشی کردم. بعد عکس یک صلیب سپس یک شاخه گل رز، آن گاه مدادها، پونزها و در نهایت جعبه های خالی سیگار. نمی خواهم بگویم که من خود را نقاش بزرگی می دانم اما من در گذر از این طراحی ها، به نکته ای پی بردم این که در این میان ، من توانستم نظم قابل توجهی به آشفتگی های اطرافم ببخشم. ازاین رو، سالهای متمادی به طراحی های خویش ادامه دادم».
در میان آثار به نمایش درآمده ، تابلوهای بسیاری که همگی دربردارنده بخشی از خاطرات زندگی وی است ، به شکل پرتره مناظر طبیعت ، طبیعت بیجان ، خیابان ها، ساختمان ها و بسیاری عناصر دیگر به چشم می خورد. در برخی از نقاشی ها، اشخاص و مکانها بسیار دقیق ترسیم شده است ؛ به طوری که بسیاری از جزییات برای بیننده قابل تشخیص است ، مانند تابلوهایی که از شهرهای پراگ ، برلین و بروکسل کشیده شده اند. در این تابلوها که به عقیده کارشناسان ، شباهت بسیاری با آثار مونش دارند، سبک منحصر به فردی دیده می شود که برای بسیاری ، غافلگیرکننده است.
بازدیدکنندگان در برخی از تابلوها که به مناظر طبیعت یا چهره اشخاص تعلق دارد، تشابهاتی را با شیوه رنگ آمیزی تابلوی «پل» اثر نقاش مشهور آلمانی نولده یافته اند.
باب دیلن به گفته خود، بیش از همه شیفته شیوه نقاشی فرمر (نقاش هلندی)، کاندینسکی (نقاش روسی)، ونگوک و همچنین رنویر (نقاش فرانسوی) است و از میان هنرمندان معاصر نیز دیلن خود را بشدت تحت تاثیر شیوه نقاشی کریس کوپر و بریس ماردن می داند.
● دیلن ، نقاشی متفاوت
برخی از بازدیدکنندگان نمایشگاه که از دیدن آثار دیلن ، شگفت زده شده اند ، معتقدند موسیقیدان های بسیاری بوده اند که به نقاشی روی آورده اند همچون ماریلن مانسون ، اما در خصوص دیلن ، مساله کمی متفاوت است ؛ به طوری که آثار وی به نظر می رسد که از دید هنری شخصیت دارند و با ما سخن می گویند.
بازدیدکنندگان همواره در ذهن خود با این پرسش روبه رو می شوند که چرا این پیرمرد منزوی گیتار به دست اقدام به برپایی نمایشگاه آثارش کرده است. پرسشی که شاید پاسخ آن را فقط خود دیلن می داند.
هرچند خیلی ها تمایل دارند نقاشی های او را به عنوان بومهای رنگی یک ستاره پیر راک بدانند، چرا که معتقدند این تصاویر با خود دیلن شناخته می شود و با دیگر هنرهای نهفته در وجود این هنرمند ، رابطه عمیقی دارد.
دیلن در مقابل این پرسش که بزرگ ترین تمایز میان نقاشی و ترانه سرایی چیست ، چنین پاسخ می دهد: «وقتی نقاشی می کشم می توانم بوضوح آنچه را که پیشاپیش من است ، ببینم اما هرگاه که ترانه ای می سرایم ، تنها باید به احساسم تکیه کنم و به نوعی مجبور به اعتماد به احساساتم هستم».
گفتنی است ؛ آثار به نمایش درآمده در این نمایشگاه ، تنها به طراحی های وی در کتاب «سفیدی ممتد» محدود نمی شود بلکه آثاری که وی سالهای اخیر در واریاسیون های مختلف و با تکنیک آبرنگ و گواش به اصطلاح کلوریته کرده است ، نیز نشان داده می شود. علاوه بر آن ، ما امروز می دانیم که روی آوری دیلن به نقاشی ، منحصر به دوران پیری وی نمی شود. در این باره ، می توان به اثر موسیقیایی وی به نام «پرتره خویش» اشاره کرد که در سال ۱۹۷۰ منتشر شد، روی کاور این آلبوم موسیقی ، یکی از طرحهای متعلق به این موزیسین دیده می شود که گویا بسیار پرمعنی تر از ۲۴ ترانه درون این آلبوم به نظر می رسید لذا این چنین نیست که بگوییم نقاشی در دیلن یکباره ظهور کرده است.
خود دیلن می گوید: «از دورانی که به مدرسه می رفتم ، هیچ زمانی را به خاطر ندارم که نقاشی نکشیده باشم».
به گفته مجله هنری «آرت»، دیلن در هر زمان و مکان ممکنی ، نقاشی می کرده است تا شاید بتواند روح ناآرام خویش را بار دیگر متمرکز کند، هدفی که گویا هرگز برای وی حاصل نشده است.
به گفته صاحب نظران ، شیوه دیلن در نقاشی که عبارت است از طراحی در واریاسیون ها سپس رنگ آمیزی ، باعث می شود که اشیا و عناصر موجود در تابلوها در یک روند «مهربان تا تهدیدکننده» به نظر برسد.به گفته مدیر موسسه «تاریخ هنر» دانشگاه لایپزیک ، این آثار انعکاس دوباره این موسیقیدان است.
وی ادامه می دهد: «تابلوهایی که از مناظر داخلی کشیده شده ، فاقد هرگونه نقطه مرکزی است که نوعی ناآرامی به اثر بخشیده است و به نظر می رسد بی ثباتی موجود در این آثار، گویای درون ناآرام و مشوش خالق آن باشد. این در حالی است که تابلوهایی که به مناظر طبیعت تعلق دارد، سرشار از آرامش است.»
وی افزود: «موتیف اصلی در این آثار واریاسیون های خود موتیف هاست ؛ چرا که دیلن هیچگاه روی صحنه نیز یک آواز را یکسان اجرا نمی کند، این مساله حالت بیان را به کلی دگرگون می کند.»
در بخشی از مقدمه کتاب «سفیدی ممتد» باب دیلن با ابراز خرسندی از طرحها و نقاشی های نخستین خویش اذعان می کند که : «نقاشی هیچ گاه اجازه نمی دهد که کسی مرا غلط بفهمد.»
لازم به یادآوری است که در این نمایشگاه که تا فوریه سال آینده میلادی نیز ادامه خواهد داشت ، ۴مراسم سخنرانی با حضور کارشناسان ، دانشمندان و دیلن شناسان تحت عنوان «توصیف تصویرگونه یک ترانه» برگزار خواهد شد، اما شاید جالب ترین نکته در برگزاری این نمایشگاه ، صحبتهای مدیر موزه در مراسم افتتاحیه این نمایشگاه بود که اظهار کرد: «من هرگز نمی توانم باور کنم که باب دیلن ، تابلوهایش را به موزه شمنیتس داده باشد و باید بگویم که امریکایی هایی که خود را پرچمدار هنر پیشروی جهان می دانند، شانس بزرگی را از دست داده اند!».