کنسرواتوار موسیقی تهران –ارکستر کار خود را با اجرای اورتور 1812 چایکوفسکی آغاز می نماید. صدای ترومپت و ترومبون ها با یکدیگر در هم می آمیزند و در نهایت با اضافه شدن سازهای زهی به نقطه اوج طوفانی این قطعه تبدیل می شوند. حضار تحت تاثیر این قطعه به وجد آمده اند اما اندکی بعد قطعه تاریک رکوئیم که امسال رهیر ارکستر نوشته اجرا می شود.ویلن سل به تنهایی,آرام درناک و غم آلود مرثیه سرزمینی مصیبت زده را به گوش می رساند.
صد ها عراقی,دیپلمات های غربی و در فاصله ای نه چندان دورتر محافظان کلاشینکوف به دست اکنون متحیر مانده اند.
|
رکوئیم از نظر محمود امین عزت – رهبر 45 ساله ارکستر سمفونی ملی عراق – انسانی رنج کشیده است که آخرین نفس های خود را می کشد . عزت تغییر ناگهانی از شور و اشتیاق اورتور چایکوفسکی به ناله ویلن سل در رکوئیم را قدرت کشوری در سال های نه چندان دور و خستگی او در حال حاضر توصیف می کند.
در طول سه سال جنگ و تنش ارکستر تمام تلاش خود را برای دمیدن روحیه در کالبد جامعه ای وحشت زده و هراسان از طریق هنر به کار گرفته است اما اکنون اعضای ارکستر دریافته اند که این سپر یارای توانایی همیشگی در برابر اوضاع نا بسامان امروز ندارد.تابستان امسال چهار یار این خانواده به سوریه و دوبی پرواز نمودند .دو ویلن سلیست,یک آبوا نواز و یک ویلنیست.اکنون ارکستر ملی عراق با 59 سرباز باقی مانده هفته ای سه جلسه در تالار سلطنتی بغداد به تمرین می پردازد بیشتر مواقع در تاریکی به دلیل خاموشی های مکرر و محاصره شده توسط محافظان مسلح و نوازندگان در تامین ابزار حرفه خود در مانده اند چرا که تنها چند فروشگاه لوازم موسیقی در بغداد هم چنان کرکره ها را بالا می کشند. بسیاری اکنون به دلیل بمب گذاری های تندرو های مذهبی شاید به حق کرکره ها را مدت مدیدی است که پایین کشیده اند.ارکستر ملی عراق با قدمت بیش از نیم قرن از زمان یورش ایالات متحده به این کشور تا کنون در اردن ,دوبی و ایالات متحده به اجرا برنامه پرداخته و برنامه های متعددی هم در کرستان عراق داشته است.در حال حاضر شاید این ارکستر تنها مکانی در عراق باشد که خشونت و تفرقه های قومی درآن جایی ندارد.شیعه و سنی ,کرد و مسیحی و سکولاریست و از همه زیباتر یک ماندی همه در کنار یکدیگر همچون یک روح می نوازند.در مجموع هفت اجرا طی فصل گذشته حاصل تلاش نوازندگان بوده است .و اما نوازندگان,از دولت ماهیانه 140 تا 620 دلار دریافت می نمایند که شاید منصفانه نباشد آن را زیاد توصیف کنیم اگر بدانیم علی خاسف کلارینتیست شماره یک ارکستر این روز ها باید در اتاق مهر و موم شده خانه اش جان خود را در معرض حمله تندروهای مهاجم قرار دهد و تمرین کند.
اما هنر همیشه باید محلی برای عرضه و هنردوستی برای قدردانی داشته باشد.ناصر نانوایی در شهر ناصریه است که هر هفته به دیدن تمرین های ارکستر در بغداد می آید و در مجموع ماهیانه نیمی از درآمدش را صرف هزینه های رفت و آمد می نماید.او از مثلث مرگ جایی که تندروهای افراطی,شبه نظامیان و گروه های جنایتکار در هر سو به چشم می خورند می گذرد و آوای موسیقی را هر چند با به خطر انداختن جان خویش به سوغات می برد.
مردمان عراق روزهای دشواری را سپری می کنند و اما رکوئیم چه پیامی برای این مرمان رنج کشیده دارد رکوئیم مرثیه عراق کنونی است با نت هایی سرتاسر مینور و محو شونده اما آخرین نت ها ماژور و قدرت مندانه به گوش می رسند. پیام به راستی این چنین است : عراق همچنان نفس می کشد.
نوشته : ادوارد وانگ - نیویورک تایمز
مترجم : پورنگ ظریف کریمی – کنسرواتوار موسیقی تهران
|