آرشيو اخبار

  بسم الله خان (2006-1916)
بسم الله خان، نوازنده و موسيقی دان برجسته هندی و مشهورترين نوازنده ساز بادی "شهنای" بامداد روز دوشنبه 21 اوت در سن 91 سالگی درگذشت.
به گفته منشی خصوصی بسم الله خان، وی در پی حمله قلبی در بيمارستانی در شهر بنارس درگذشت.

بسم الله خان در معرفی و ارتقای ساز شهنای، ساز بادی هندی که اندکی به ساز "ابوا" شباهت دارد، نقش برجسته ای داشته است.

به مناسبت درگذشت اين نوازنده، دولت هند يک روز را عزای عمومی اعلام کرده است.

 
جواهر هند

بسم الله خان هفته پيش به دليل ضعف جسمانی در بيمارستان بستری شد. با وجود اينکه او مسلمانی معتقد بود، بنارس، شهر مقدس هندوان را برای زندگی انتحاب کرده بود و هر از گاه در کنار رود مقدس گنگ به نواختن سازش مشغول می شد. او همچنين در معابد هندوها نيز سازش را به نوا در می آورد.


وی از تبليغات و صنعت سينمای باليوود گريزان بود و معتقد بود که بايد "شنيده شود" نه آنکه "ديده شود"

از او به عنوان نمادی از چندمذهبی بودن هند و تفاهم بين مردم اديان مختلف ياد می شد.

بسم الله خان در سال 2001 به نشان "بهارات راتنا" (جواهر هند) بالاترين نشان افتخاری هند دست يافت.

نقطه اوج زندگی هنری وی را شايد بتوان اجاری موسيقی در قلعه سرخ دهلی در شب اسقلال هند در سال 1947 دانست.

بسم الله خان در 21 ماس 1916 در روستای کوچکی در شمال هند به دنيا آمد. او به خانواده ای از نوازندگان درباری تعلق داشت، به همين دليل از شش سالگی درس موسيقی گرفت و خيلی زود در رشته خود به مقام استادی دست يافت.

در اوايل دهه 1960 بسم الله خان بی آنکه اجرايی در خارج از هند داشته باشد، از طريق صفحه هايش شهرتی جهانی پيدا کرده بود.

وی از تبليغات و صنعت سينمای باليوود گريزان بود و معتقد بود که بايد "شنيده شود" نه آنکه "ديده شود".

گفته می شود که او از سفر با هواپيما واهمه داشت و به همين دليل تا مدت زيادی از پذيرش دعوت برای اجرای موسيقی در خارج از هند سرباز می زد.




در سال 1966 به اصرار و تشويق دولت هند، پذيرفت که برنامه ای در فستيوال ادينبورگ اجرا کند، به شرط آنکه او و تمام اعضای گروهش به خرج دولت هند، پيش از سفر به اسکاتلند برای زيارت به مکه و مدينه فرستاده شوند.

در واقع او اين را شرط برای اين گذاشت که شايد از فرستادن او به ادينبورگ صرف نظر کنند. ولی نهايتا با تقبل هزينه سفر او و همراهانش به مکه از سوی دولت، وی برای نخستين بار در خارج از هند به روی صحنه رفت.

پس از آن کنسرت های خارجی بسم الله خان با حضور در بسياری از نقاط جهان از جمله، آمريکا، اروپا، ايران، افغانستان، ژاپن و هنگ گنگ ادامه پيدا کرد.

وی در کوچه باريکی در يکی از محلات درجه چندم در بنارس زندگی پر رياضت و ساده ای را می گذراند و ريکشا (کالسکه ای که دوچرخه ای آن را می برد) وسيله نقليه محبوب او بود. او عليرغم شهرتش، اغلب در کوچه و خيابان بنارس ديده می شد.

او درآمد چندانی از راه نوازندگی نداشت و اين درآمد می بايست تکافوی هزينه زندگی خانواده بزرگ او را می کرد که نزديک به 60 نفر بودند.

در سال 2003 او از اتال بيهاری واجپايی، نخست وزير وقت هند در خواست کمک مالی کرد و پس از چندين بار که درخواستش بی پاسخ ماند، نهايتا مبلغ 500 هزار روپيه (10 هزار و 760 دلار) به او داده شد.

جنازه بسم الله خان شامگاه دوشنبه، 21 اوت با اجرای مراسم تشريفاتی دولتی در شهر بنارس دفن شد.