آرشيو اخبار

  چند مدتي است كه كهولت سن ،استاد جليل شهناز را به بيماري هاي مبتلا به اين سنين دچار ساخته است. هفته گذشته يكي از دوستداران استاد به ملاقاتشان در بيمارستان رفته و پس از آن نوشته زير را نگاشته است كه مي خوانيد.

  استاد جليل شهناز، بزرگمرد عالم هنر ايران با نبوغ آسماني و منحصربه فرد خود در بستر بيماري هستند، هرچند درد و رنج بيماري، استاد را قدري ناتوان نموده، وليكن پاي نهادن ايشان بر چنان قله هايي از هنر موسيقي، نام استاد را جايگاهي بخشيده است دست نيافتني، آنچنان كه چهره ايشان حتي در بستر بيماري و با هشتاد و پنج سال عمر پربار، هنوز هم يادآور صلابت و قدرت است. به مانند آثار و نواخته هايش كه در عين لطافت و ريزه كاري هاي فوق مينياتوري همواره همچون كوه، استوار بوده است.
در بيش از شصت سال گذشته ذهن و روح علاقمندان به موسيقي خالص و ناب با ساخته ها و نواخته هاي جادويي و آسماني استاد دمساز بوده، به نحوي كه ساز تار به گونه اي غيرقابل تفكيك با نام استاد شهناز عجين شده است. بايد اذعان كرد كه در آسمان هنر موسيقي نوازي ايران، انگشت شمار بودند بزرگاني كه تمامي مشخصه هاي تكنوازي حرفه اي از قبيل: دانش، احاطه به رديف، لطافت، ابداع، ابتكار، خلاقيت و قدرت را يكجا در ذهن و دستان خود داشته اند، كه استاد شهناز در كنار و فراتر از تمامي اين ها داراي سبك خاص خود نيز بوده اند و اين گوهري است كه فقط نوادر هنر تكنولوژي داراي آن هستند، به گونه اي كه سبك استاد شهناز مختص خود ايشان بوده و مؤلفه هاي آن از نظر محتوا، ملودي، تكنيك، استفاده از رديف، سونوريته و صدادهي هاي مختلف ساز، بداهه پردازي و ضربي نوازي را در آثار هيچ يك از پيشينيان و استادان اين هنر نمي توان يافت و اين دقيقا از تراوشات فكر و ذهن خلاق و لطيف خود ايشان نشأت گرفته است.

در مقاطع مختلف تاريخي مشاهده شده است كه هريك از جنبه هاي مختلف موسيقي نياز به استاداني فحل و جامع الشرايط داشته است تا بتوان با تكيه بر آنان از پيچ و خم هاي زمان عبور كرده و از گزندهاي ممكن كمتر آسيب ديد. استاد شهناز همواره يكي از اين ستون هاي موسيقي ايران بوده اند كه هنر تكنولوژي و علي الخصوص تارنوازي، در دهه هاي اخير با تكيه بر وجود پر ثمر ايشان بر خود باليده و به پيش رفته است.
احاطه استاد بر رديف هاي موسيقي دستگاهي ايران به قدري با جامعيت و درك عميق همراه است كه مرزهاي خلاقيت و نوآوري برپايه رديف را در دوردست ها پشت سر نهاده است، به نحوي كه گاه آثار استاد بر افراد ناشي، بي ارتباط و دور از رديف مي نمايد. استاد همچنين به ديگر سازهاي موسيقي ايراني نظير كمانچه، ضرب، سه تار، سنتور و نيز به رموز و دقايق و روايت هاي آواز احاطه و تسلط كامل دارند.
آثار استاد شهناز همچنين از نظر جامعيت شنونده نيز كم نظير است؛ به نحوي كه طيف هاي مختلف موسيقي از افراد حرفه اي تا عادي را دربرگرفته و هريك به قدر تشنگي و استطاعت خويش از اين چشمه بي پايان سيراب شده اند. نيز از قله هاي هنر و خلاقيت استاد مي توان به ملودي پردازي و ضربي نوازي ايشان اشاره كرد.
بهشت خيال انگيز و رنگارنگي كه گويي در تعدد و تنوع آن را پاياني نيست و گزافه نخواهد بود اگر استاد شهناز را استاد مسلم و بي بديل ضربي نوازي بناميم. استاد شهناز به مانند ديگر نوادر جهان در هر مقطعي از عمر پربار خويش بلوغ و تولدي دوباره داشته اند، چنانكه برخلاف بسياري از ديگر هنرمندان، ايشان در دهه هفتم حيات خويش نيز آثاري از خود به جاي نهاده اند كه چه به لحاظ محتوا و چه از نظر قدرت، حيرت آور است. درمورد قدرت و تكنيك استاد همين بس كه ايشان در اوج توانايي و تسلط بر هر آنچه كه بر روي ساز متصور است، همواره تكنيك را در خدمت محتوا و غناي موسيقي دانسته اند و هم از اين سبب است كه پيچيده ترين تكنيك هاي به كار رفته در آثار استاد، همواره با ملودي هاي زيبا و غناي محتوايي همراه بوده و بديهي است كه پرداختن و نواختن چنين آثاري به مراتب مشكل تر از قطعات صرفا تكنيكي و نمايشي است.
و درنهايت استاد به جميع جهات در موسيقي جايگاهي يافته اند رفيع و بلندمرتبه كه سزاوار تنها چون اويي است. اميد آن كه، استاد عزيز و گرانقدر هرچه زودتر از بستر بيماري برخاسته و عمر پربار و ثمرشان با سلامتي همراه باشد، آنچنان كه نفس گرمشان همچنان بر پهنه هنر و موسيقي اين مرز و بوم عطرافشان باشد.
منبع : همشهری